Drakeligheden van een dondersteen

Drie lessen “hoe tem ik een draak”, geschreven ten tijde van ons verblijf bij de familie Pramote in Bangkok. En bij voorbaat een excuus aan alle lezers als deze verhalen niet pakkend zijn: het gaat niet om het mooie Thailand, een ontmoeting of een anderszins toeristisch pleziertje. Maar het zijn stuk voor stuk dagdagelijkse ervaringen die wij maken met onze kleine Zapp. Ik wilde ze graag vastleggen voor later, niet in het minst ter herrinnering aan onszelf dat zelfs de moeilijkste momenten wel eens een verrassende en allen tot tevredenheid stemmende oplossing krijgen, waardoor ook bij ons opluchting en een vergoelijkende glimlach doet rechtzetten wat onze boef zoal in de kreukels weet te poefen.


Onzindelijkheid
Zoals we eerder al schreven, is Zapp weer onzindelijk aan het raken. Heel vervelend voor zijn matrasje dat niet helemaal is berekend op zoveel vocht, voor het beddengoed dat elke dag gewassen moet worden en natuurlijk vooral voor hemzelf. Zapp zit er namelijk vreselijk mee, hij vecht met zijn schaamte, met zijn boosheid dat hij zichzelf niet in controle heeft en met zijn ouders dat zij er schijnbaar niets aan doen. En hij levert heroïsche gevechten met zijn instapluiers, die alle uiterlijke onheil zouden kunnen vermijden, maar voor een draak natuurlijk een vernedering zijn. “Donder op met die dikke kontvuller!”, zie je hem denken en vechten, terwijl je eerder van de luier weerstand zou verwachten tegen de derrie-in-aankomst. En omdat met name ’s avonds het gevecht tussen luier en draak het hevigst is, hebben we voor de lieve vrede meer dan eens onze zachte dwang tot het dragen van dit wonderbroekje laten varen. Met het overbekende resultaat.

Op een avond – na het avondeten en het bad-plens-ritueel - was het meneertje weer eens veel te veel geworden. De lichten waren uit, de oorverdovende avondlijke stilte werd alleen door het gebrom van de airco doorboord en het was Zapp dus volstrekt duidelijk dat wij zouden gaan slapen. Met veel geraas, getier en geteisem weigerde hij echter zijn ranke bruine lijfje in zijn luier te hijsen. “Miau miau miau”, antwoordde hij krijsend op elke toenadering van Mary terwijl ik mij slapend voordeed en languit, op één zij leunend en door mijn handen glurend Zapp in de smiezen hield. Elke gesticulerende uitleg van Mary dat we van hem houden en hem alleen willen helpen, sloeg hij met veel bravoure van zich af. Het ging zo ver dat hij zijn luier en pyama met forse armbewegingen op de grond slingerde, begeleid met miauende krachtkreten. Mary beantwoordde zijn misbaar door – zittend op haar bed - demonstratief haar gezicht af te dekken en lichte huilgeluiden te simuleren. Zapp schrok enerzijds van Mary’s reactie en klom dan in zijn bruine nakie op het bed van Mary, op korte afstand van Mary en tijdelijk zijn huilen en schreeuwen stoppend. Het was zijn teken dat hij geen verdriet wilde veroorzaken. Als Mary dan weer haar handen liet zakken om hem te helpen met zijn aantrekritueel, werd dit door Zapp blijkbaar als rechtvaardiging gezien voor de volgende ronde van het gevecht en beantwoordde hij Mary’s hulp zelfs meer dan eens met een slaande beweging. Voor Mary wederom een reden om haar gezicht in bedroefdheid af te dekken. Van onze zijde dus geen boosheid, geen reactie, maar wel bedroefdheid: “wij zijn toch vrienden, Zapp?” Ik zag van een afstand van 1 meter twee draken een gevecht van adembenemend nivo leveren, en stilletjes zat ik te proesten van het lachen.

Het toneelstuk eindigde met Mary die zich dan ook maar schrijlings in bed terugtrok. Onze twijfelende vechtersbaas besefte blijkbaar dat hij in een dilemma terecht was gekomen. Zapp wist dat als hij onze hulp blééf afwijzen dat hij dan enerzijds geen helpende handjes meer had, maar dat hij anderzijds geen tegenstander meer had om zijn boosheid op af te reageren. Stilletjes, voortdurend controlerend of hij niet toch door ons werd gadegeslagen, trok de draak zijn pyama aan en klom in zijn ledikant. Hij pufte nog een paar keer, wentelde zich om zijn stekels en vertrok weldra richting dromenland. Wij “werden daarna wakker” en konden zachtjes lachen om het toneelstuk. En we wisten dat onze Zapp een natte nacht zou hebben, want de luier had hij vanzelfsprekend niet aan gedaan, de boef.


Boosheid
Zapp kan heel boos zijn. Op ons = zijn ouders, de nieuwe wereld om hem heen, sommige dingetjes en ook op zichzelf. Hij heeft daarbij de neiging om met allerlei spullen om zich heen te gooien. Zijn meest aperte sneer deelt hij uit door zelfs geliefkoosde voorwerpen met een demonstratief en weids gebaar op de vloer te maaien, “weg ermee, ik ben boos!”.

Los van het feit dat we zijn boosheid soms wel en vaak toch ook niet echt kunnen doorgronden (alhoewel de onmogelijkheid van communicatie door de taalbarrière veelal een reden tot geschil zal zijn), beviel het mij niet dat hij zijn protest te pas en te onpas op deze wijze kenbaar wenste te maken.

Op een avond – typisch zijn booszijn-tijd – was het weer eens raak: zijn badkikkers, zijn geliefkoosde Thaise muntjes, zijn pyama, ja zelfs een plastic waterfles werden allemaal op de vloer gemieterd. Ik gebruikte verschillende methoden om mijn afkeuring over zoveel misbaar kenbaar te maken. Zonder resultaat. “Miau”, brulde onze draak. Daarop zette ik hem demonstratief voor het voorwerp, maar hij krijste nog meer en trachtte altijd aan mijn greep te ontvluchten. Ik pakte de spullen later dan maar zelf van de vloer en stopte ze demonstratief in mijn broek en typte verder op mijn computer. Maar hij krijste nog meer. Ik legde de spulletjes vervolgens vóór me op bed met de onmiskenbare geste dat hij ze terug mocht hebben maar dat hij ze wel zelf moest ophalen: een compromis, want hij hoefde dus niet zelf naar de vloer te reiken, een soort halfweg-ontmoeten-strategie van mijn zijde. “Miau, miau, miau”, was zijn enige antwoord.

Toen ik zelfs een stapje verder ging en hem de badkikkers daarop persoonlijk teruggaf en hem duidelijk maakte dat ze op bed of in bad beter tot hun recht kwamen dan op de vloer, griste hij ze uit mijn handen, stopte zijn duim in de monden en bedacht zijn volgende list. Terwijl ik in het tegenovergestelde bed weer achter de computer kroop, speelde Zapp op bed zogenaamd met de kikkers: hij plaatste ze op de rand van het bed, duwde ze lichtjes verder en verder en steeds verder tot ze toch over de afgrond vielen en op de grond duikelden. Vanonder zijn lange wimpers, nog steeds met zijn duim in zijn mond, gluurde hij naar mij en mijn onvermijdelijke reactie. Toch was die verrassend voor hem: ik negeerde de actie van Zapp, maar keek hem strak in zijn boevengezicht. Hij paradeerde – lalalalala – aan mijn bed voorbij, keek nog een paar keer om en huppelde richting zijn ledikantje.

Diezelfde avond kreeg hetzelfde gevecht aan eettafel zijn climax. Weer was meneer ergens boos over en ditmaal vloog zijn servet met een zwierige zwaai naar de vloer. Gewoon een stuk toiletpapier, hier aan tafel dienst doend als mondjespoetser en vingersdepper. Direct commandeerde ik hem het servet op te rapen. “Miau” was zijn antwoord en bij verbarricadeerde zich achter zijn bord rijst. Na nog twee keer gevraagd te hebben zijn servet nu toch echt op te rapen, nam ik hem zijn bord rijst en beker tenslotte af, plaatste dat op een voor zijn handjes onbereikbare maar door zijn ogen duidelijk zichtbare plek midden op tafel en gesticuleerde: zonder servet op tafel géén eten. Het gemiau was vanzelfsprekend niet van de lucht. Iedereen aan tafel hield zijn adem in wat komen ging; Mary onthield zich zoals afgesproken van enig commentaar en zat bewegingsloos aan tafel. Ook nu hielp ik Zapp één keer door zelf ten lange leste maar het servet op te rapen en naast hem neer te leggen. Zijn reactie: één veeg met zijn arm en het servet zeilde richting vloer. Mijn reactie was dezelfde: dan maar geen eten.

Het eind van het liedje was dat – terwijl Mary en ik een geanimeerd gesprek aan tafel voerden en Zapp en zijn drakenstreken verder geen aandacht gaven – hij van zijn stoel klom, schijnbaar doelloos wat ging ronddribbelen om tenslotte met een achteloos gebaar het servet op te rapen en het heel rustig voor zich op tafel te leggen. Eerst ernstig, daarna opkijkend naar mij werd zijn gezicht uiteindelijk een brede blik verlangend naar een compliment. Hij werd door alle tafelgenoten met een brede glimlach en een applausje getracteerd, kreeg zijn bord rijst terug en als beloning mocht hij een halve ananas oppeuzelen. Tot mijn verrassing kreeg ik even later een zoen op mijn mond! Wat een draakje ben jij toch, lieve Zapp!


Vingervlugge handjes
Zapp is enorm geïnteresseerd in knopjes, schakelaartjes en stopcontacten. Of het nou een motor betreft, een computer of de waaier, overal moeten die kleine handjes aan zitten. Zo ook aan de grote televisie in de eetkamer van de heer Pramote. Niet dat wij dat ding ook maar één keer aan hadden staan, maar Zapp vond er openklappende klepjes, snoeren en knoppen op.

Meer dan eens had ik Zapp verzocht niet aan de televisie te zitten. Ik heb het hem in mijn - voor hem onbegrijpelijke - Nederlands uitgelegd, hurkend op mijn knieën en een arm om zijn schouder leggend. Ik heb lichte stemverheffingen gebruikt, ik heb hem geroepen, ach, wat heb ik niet zoal gedaan. Vaak was hij binnen een paar seconden weer aan het klooien met het apparaat.

Mij stoorde al dat gefreubel op een gegeven moment zodanig dat ik van tafel opstond, op Zapp toeliep, zijn beide handen stevig vastgreep in één van mijn handen terwijl mijn vrije hand zijn gezicht recht voor het mijne plaatste en hem tenslotte een verbale uitbrander gaf. “Genoeg is genoeg, Zapp, dat is gevaarlijk wat je doet (“poef poef knal knal” – jaaahh, het nivo van een ouder gaat er niet op vooruit!) en nu maak je dat je weg komt”. Zapp besefte dat het menens was (Mary hield zich afzijdig, keek ook niet toe), protesteerde, miaude een paar keer en maakte inderdaad dat hij weg kwam. Ik ging terug aan tafel, om vervolgens toe te zien hoe onze kleine draak nog één keer, schijnbaar achteloos ronddolend bij de tv uitkwam en deed of hij weer aan de knoppen ging draaien, ondertussen haast verdekt over zijn schouders glurend of ik hem aan het volgen was. Ik beantwoordde zijn blik met een strakke, ernstige tegenblik, zonder één enkel woord uit te spreken, zelfs niet zijn naam te noemen.

Het werkte: de draak trok zich terug, drentelde nog wat rond, kwam aan tafel zitten en deelde wat kushandjes uit. Wij antwoordden met een applausje voor zijn besluit. Hij heeft sindsdien de tv niet meer aangeraakt.